در بسیاری از مناطق دنیا کمبود آب به مساله‌ای جدی تبدیل شده است و توجه بسیاری از فعالان بخش‌های سیاست‌گذاری و اقتصادی کشورها را به خود معطوف کرده است. کمبود پیوسته منابع آب شیرین در حین افزایش روزافزون نیاز بخش‌های شهری، کشاورزی و صنعتی، سبب ایجاد بحران آب در برخی از کشورها از جمله کشور ما شده است. با این وجود طی سالیان طولانی توجه چندانی به مدیریت و صرفه جویی در مصرف آب صورت نپذیرفته است و تنها در چند سال اخیر مسئولان ضرورت کاهش مصرف بی‌رویه آب را جدی گرفته‌اند.
یکی از جنبه‌های مهم جهت کاهش مصرف آب به خصوص در استفاده‌های شهری و صنعتی، به کارگیری روش‌هایی جهت بازیافت و استفاده مجدد آب و پساب می‌باشد. این امر به خصوص در سالیان اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و دستورالعمل‌هایی نیز از جهت محیط زیستی برای ترغیب صنایع مختلف در به کارگیری مجدد و تصفیه آب فرآیند و فاضلاب، با هدف کاهش مصرف آب، ابلاغ گردیده است.
جهت نیل به استفاده مجدد از آب، دو رویکرد را می‌توان در نظر گرفت. رویکرد اول بر روی بازیابی آب به صورت متمرکز تاکید دارد به نحوی که پساب و فاضلاب حاصل از فعالیت‌های صنعتی و یا شهری، به مراکزی فرستاده شود که در آن عملیات تصفیه، انبارش و انتقال مجدد آب به مراکز مصرف کننده صورت می‌پذیرد. رویکرد دیگر روش غیر متمرکز را ارجحیت می‌دهد و به دنبال آن است که با نصب زیرساخت‌های مناسب، تصفیه پساب و فاضلاب در محل تولید و برای رفع نیازهای همان مجموعه صورت پذیرد.
یکی از روش‌های مناسب و شناخته‌شده برای به کارگیری مجدد پساب، استفاده از دستگاه تصفیه آب به وسیله غشاء یا فیلتر ممبران است. این روش توانایی تصفیه آب به دست آمده از منابع بالادستی مانند فاضلاب را برای استفاده در نقاط پایین‌دستی دارا می‌باشد و می‌تواند آب آشامیدنی غیر مستقیم که برای مثال برای آبیاری مزارع مناسب است و حتی در مواردی آب شرب شهری را تولید نماید. در عین حال استفاده از این روش چندان پیچیده نبوده و مزایای بسیاری نیز در طراحی فرآیند تصفیه آب ایجاد می‌نماید.
همانطور که گفته شد یکی از مزایای استفاده از تصفیه آب به وسیله ممبران، امکان تولید آب تصفیه شده جهت مصرف مستقیم و یا غیر مستقیم است. در اکثر موارد، تولید آب مصرفی غیر مستقیم توسط این روش معمول است که می‌توان بدون نگرانی از خطرات زیست محیطی، آن را جهت ترکیب با منابع آب سطحی و یا زیر زمینی رها نمود و یا در مصارف گسترده‌ای که به آب قابل شرب نیاز ندارند (مانند کشاورزی و یا فرآیندهای صنعتی) به کار برد. در مقابل تولید آب شرب شهری که برای آشامیدن سالم تلقی شود نیز توسط فیلتراسیون ممبران قابل حصول است که علاقه به استفاده از این تکنولوژی به خصوص در نواحی دارای مشکل کمبود آب و در ابعاد تصفیه آب صنعتی در حال افزایش است.
در حال حاضر از انواع گوناگونی از تکنولوژی‌های تصفیه آب به وسیله ممبران در کاربردهای بازیافت آب به صورت متمرکز و غیرمتمرکز استفاده می‌شود. به کارگیری هر یک از این تکنولوژی‌های متناسب با میزان مورد نیاز تصفیه آب با توجه به مصرف نهایی آب تصفیه شده می‌باشد. تکنولوژی‌های میکروفیلتراسون (MF) و اولترافیلتراسیون (UF) معمولا برای تولید آب با میزان جامدات معلق پایین و شفافیت بالا به کار گرفته می‌شوند. بیورآکتورهای غشایی (MBR) نیز به دلیل توانایی حذف مواد آلی، برای تصفیه مستقیم انواع فاضلاب مناسب هستند. غشاهای نانوفیلتراسیون (NF) و اسمز معکوس (RO) نیز علاوه بر سیستم‌های آب شیرین کن، در تصفیه نهایی انواع فاضلاب و پساب به صورت پیشرفته به کار رفته و توانایی حصول آب بسیار سالم برای مصارف حساس صنعتی و یا تزریق آب تصفیه شده غیر مستقیم به طبیعت را دارا می‌باشند.
با توجه به آنچه بیان شد تصفیه آب با استفاده از غشاء می‌تواند در به کارگیری مجدد بسیاری از آب‌های مصرفی و پساب‌های صنعتی موثر واقع شده و از این طریق روش قابل اطمینان و مستمری جهت تامین آب سالم برای کاربردهای گوناگون باشد. از این رو امید می‌رود با استفاده از این روش‌ها بتوان پساب و فاضلاب بسیاری از نقاط را دوباره به چرخه آب مصرفی برگردانده و از این طریق کمک شایانی به کاهش و صرفه جویی در مصرف آب نمود.
منبع: تصفیه آب بهتا
ارسال نظر